Hygiëne in het verpleeghuis

Villeroy&Boch_Hygiëne_Header

Een overzicht van de voorschriften

Hygiëne speelt een rol op alle terreinen van het privé- en openbare leven: Het dient om onze gezondheid te behouden of te verbeteren en om ziekten te voorkomen. Het voorkomen van ziektebesmetting is hierbij van groot belang, zeker op plaatsen waar veel mensen samenkomen. 

 

 

Naast het ziekenhuis is ook het verpleeghuis een zeer gevoelige faciliteit: Er is een grote fluctuatie van personen door het verplegend personeel en het bezoek. Dit kan ertoe leiden dat ziekteverwekkers binnen worden gebracht en zich snel verspreiden. Bovendien zijn bewoners van verpleeghuizen bijzonder kwetsbaar: Het immuunsysteem is vaak verzwakt door leeftijd en onderliggende ziekten. Het lichaam is onvoldoende in staat om zich te verdedigen tegen infecties. Daarom is het des te belangrijker om alle bewoners en medewerkers van een instelling effectief te beschermen door middel van specifieke richtlijnen voor hygiëne in het verpleeghuis. De wetgever heeft daarom verschillende regelingen voorzien om een ​​veilige hygiëne in de ouderenzorg te waarborgen. 

Villeory&Boch_Hygiëne

Wetten en verordeningen met betrekking tot hygiëne in zorginstellingen

Hygiëne in het verpleeghuis omvat allerlei verschillende onderwerpen – van het voorkomen van infectieziekten tot de omgang met voedsel in de keuken en medische producten bij de zorg voor bewoners. Elk van deze kritieke gebieden wordt door eigen richtlijnen en verordeningen gereguleerd. Een overzicht:

  • De Duitse Infektionsschutzgesetz: De Duitse wet ter infectiebescherming is een van de belangrijkste wetten in ziekenhuizen, verpleeghuizen of in voorzieningen voor kinderen zoals scholen en kinderdagverblijven. De wet dient om de verspreiding van infectieziekten te voorkomen.

  • RKI-richtlijnen: Het Robert Koch Instituut en de Duitse Commissie voor ziekenhuishygiëne en infectiepreventie hebben voor de bouw en exploitatie van medische voorzieningen diverse richtlijnen opgesteld die de basis voor een passende hygiëne vormen. 

  • Hygiënevoorschriften van de deelstaten: Naast Duitse wetgeving op federaal niveau zoals de genoemde Infektionsschutzgesetz, hanteren de deelstaten ook verschillende verordeningen voor hygiëne in verpleeghuizen. Deze kunnen afhankelijk van de deelstaat variëren. 

  • Wet inzake medische hulpmiddelen: In verpleeghuizen wordt een groot aantal medische hulpmiddelen gebruikt. Om de veiligheid en hygiëne van deze producten te garanderen, is zowel de fabricage als de opslag ervan onderworpen aan wetgeving inzake medische hulpmiddelen. 

  • Verordening inzake biologische agentia: De Duitse Biostoffverordnung (BioStoffV), een verordening inzake biologische Agentia, is bedoeld ter bescherming van medewerkers die in contact komen met biologische agentia zoals lichaamsvloeistoffen. Deze stoffen vormen een hoog infectierisico. 

  • Arbowet: Een reeks Arbo-maatregelen voor de omgang met bewoners van zorginstellingen is gericht op de gezondheid en veiligheid van het personeel. 

  • Wetgeving inzake voedsel en voorwerpen die in contact komen met levensmiddelen, cosmetische middelen en mensen: Deze wet regelt de deskundige en hygiënische omgang met levensmiddelen tijdens het transport, de bereiding en het serveren ervan. 

Slechte hygiëne in de zorg brengt een hoog gezondheidsrisico met zich mee. Als een infectie zich verspreidt in een instelling voor ouderenzorg, kan dit vele mensen het leven kosten. Multiresistente ziekteverwekkers vormen hierbij een groot risico. Deze worden voornamelijk via invasieve maatregelen zoals urinekatheters of voedingssondes overgedragen. Met name patiënten die al verschillende antibiotica-therapieën hebben ondergaan, lopen een verhoogd risico. Ook patiënten die erg oud zijn, niet meer voor zichzelf kunnen zorgen of bedlegerig zijn, worden hierdoor vaak getroffen. Aangezien multiresistente ziektekiemen ook veelvuldig voorkomen in ziekenhuizen – ook wel ziekenhuisbacteriën genoemd – vormt een frequent ziekenhuisverblijf van bewoners eveneens een risicofactor. 

Eisen aan personeel en organisatie

Om een adequate hygiëne in verpleeghuizen te waarborgen, stelt de wetgever verschillende eisen aan medewerkers en de inrichting van processen. Deze zijn wettelijk vastgelegd. Bijvoorbeeld: 

  • de vereiste expertise van het personeel 
  • inzet van een hygiënefunctionaris 

  • de vorming van een regelmatig vergaderende hygiënecommissie voor alle relevante beroepsgroepen 

  • het inschakelen van artsen om de ziekte in een vroeg stadium te diagnosticeren en te zorgen voor een correcte therapeutische behandeling en gecontroleerd gebruik van antibiotica 

  • het opstellen van een eigen hygiëneconcept 

Villeory&Boch_Hygiëne
Villeory&Boch_Hygiëne

  • Handhygiëne: Handhygiëne speelt een centrale rol bij infectiepreventie. Diverse richtlijnen zoals handdesinfectie na verpleging, contact met lichaamsvloeistoffen of mogelijk besmette voorwerpen zijn bedoeld om de overdracht van infecties te voorkomen. 

  • Beschermende kleding: In verschillende situaties moeten zorgverleners beschermende kleding, zoals een gezichtsmasker, handschoenen en jassen, dragen. 

  • Verzorgingsproducten en medische hulpmiddelen: Voor de reiniging van medische producten zoals canules of katheters, verzorgingsartikelen zoals manicuresets, verzorgingsbenodigdheden zoals urineflessen en beddengoed of waskommen gelden strenge hygiënische eisen. 

  • Oppervlaktereiniging en -desinfectie: Om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen, gelden de richtlijnen van het Robert Koch Instituut voor het reinigen en desinfecteren van oppervlakken. 

Villeory&Boch_Hygiëne

Algemeen hygiëneplan conform § 36 van de Duitse Infektionsschutzgesetz

Vanwege het feit dat verpleeghuizen verschillende bouwkundige en operationele eisen hebben, moet elke faciliteit zijn eigen hygiëneplan opstellen. De gezondheidsdienst van de betreffende deelstaat stelt een algemeen hygiëneplan op, dat dienovereenkomstig wordt aangepast. In het hygiëneplan moet rekening worden gehouden met de volgende factoren: 

  • Individuele risicoanalyse 

  • Risicobeoordeling en definitie van maatregelen om risico's te verminderen 

  • Maatregelen om de hygiënemaatregelen te bewaken 

  • Intervallen voor het controleren van de efficiëntie van het hygiëneconcept 

  • Informatie en training voor alle betrokkenen 

  • Documentatie van het hygiëneplan en de uitvoering ervan 

Hygiëne is in verpleeghuizen van cruciaal belang om de best mogelijke kwaliteit van leven voor de bewoners en bescherming van het personeel te waarborgen en de verspreiding van infectieziekten te voorkomen. Een aantal wettelijke maatregelen moet zorgen voor bescherming tegen infecties.